سیاست‌های مشوق باروری و نقش آن در الگوی استفاده از روش‌های پیشگیری از بارداری در زنان سنین باروری شهر سنندج، سال 1395

مقدمه: در پاسخ به روند سریع کاهش باروری در ایران در دهه‌های اخیر، سیاست‌های مشوق باروری در اردیبهشت ماه سال 1393 ابلاغ گردید و تغییرات مهمی در محدود‌کردن برنامه‌های تنظیم خانواده در کشور رخ داده است، در حالی‌که مشخص نیست این سیاست‌ها چه تأثیری در الگوی استفاده از روش‌های پیشگیری از بارداری داشته است. مطالعه حاضر با هدف تعیین نقش سیاست‌های مشوق باروری در الگوی استفاده از روش‌های پیشگیری از بارداری و همچنین نگرش زنان در خصوص تغییر در دسترسی، کیفیت، هزینه و ترویج روش‌های پیشگیری از بارداری پس از معرفی سیاست‌های فوق انجام شد. روش‌کار: این مطالعه توصیفی- تحلیلی و مقایسه‌ای، یک پیمایش مبتنی بر جمعیت است که در تابستان 1395 در بین 454 زن 49-15 ساله همسردار در شهرستان سنندج انجام شد. گردآوری داده‌ها با استفاده از پرسشنامه محقق‌ساخته انجام گرفت. آخرین روش پیشگیری در پیمایش سنندج (نمونه: 454 زن) با داده‌های متناظر در پیمایش جمعیت و سلامت استان کردستان (نمونه: 260 زن) در سال 1389 مقایسه گردید. همچنین نگرش زنان سنندج در خصوص تغییرات در عرضه، کیفیت و هزینه روش‌های پیشگیری از بارداری بررسی شده و عوامل مرتبط با نگرش زنان با استفاده از آزمون‌های تی تست و کای دو مورد تحلیل قرار گرفت. میزان p کمتر از 05/0 معنی‌دار در نظر گرفته شد. یافته‌ها: این بررسی نشان داد که در دوره 95-1389، شیوع روش‌های مدرن از 2/81% به 7/64% کاهش یافته بود، درحالی‌که شیوع روش منقطع از 19% به 36% افزایش و برعکس لوله ‌بستن زنان از 4/24% به 4% کاهش یافته بود. همچنین استفاده از IUD و کاندوم افزایش واضحی را نشان می‌داد (به ترتیب از 19% به 3/26% و از 11% به 1/15%). در پیمایش 1395، دسترسی، کیفیت و ترویج و اطلاع‌رسانی روش‌های پیشگیری کاهش یافته و هزینه‌ تهیه روش‌های پیشگیری از نگاه زنان سنین باروری نسبت به 2 سال قبل، افزایش یافته بود. زنان از طبقات اجتماعی اقتصادی پایین‌تر، نگرانی بیشتری از افزایش هزینه و کاهش کیفیت روش‌های پیشگیری داشتند. نتیجه‌گیری: الگوی روش‌های پیشگیری از بارداری از روش‌های مطمئن به روش‌های غیرمطمئن تغییر کرده است. عواقب بهداشتی نامطلوب محدودیت تنظیم خانواده متعاقب سیاست‌های جدید بر اقشار آسیب‌پذیر جامعه بیشتر خواهد بود که نیازمند توجه سیاست‌گذاران سلامت و مداخلات مناسب می‌باشد.